بررسی دینامیک باد و جریانات ناشی از باد در منطقه فلات قاره جنوبی دریای خزر

در این نوشتار نتایج یک پروژه تحقیقاتی در زمینه اقیانوس‌شناسی براساس داده‌های برداشت شده دینامیکی و فیزیکی در بخش میانی آب‌های ساحلی جنوب دریای خزر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. داده‌برداری‌ها با استفاده از جریان‌سنج آکوستیکی و نیمرخ‌بردار پارامترهای فیزیکی انجام شد. بدین منظور تعداد ده ایستگاه نمونه‌برداری با ماکزیمم عمق 200 متر از خط ساحلی تا منطقه با عمق بیشتر انتخاب شد. جریان‌سنج با استفاده از فریم بسترنشین در عمق حدود 22 متری بر روی فلات قاره جنوبی دریا نصب شد. پارامترهای فیزیکی از جمله، دما، شوری و چگالی آب دریا و همچنین جریان آب دریا در طی نمونه‌برداری‌ها به طور دقیق اندازه‌گیری و ثبت شدند. نتایج نشان‌دهنده‌ نکات ارزشمندی از تغییرات پارامترهای مورد اشاره، تغییرات لایه بندی و پایداری ستون آب و تغییرات مؤلفه‌های مختلف جریان و باد منطقه است. جریانات منطقه فلات قاره جنوبی دریای خزر به لحاظ میزان سرعت ثبت شده قابل توجه بوده و عمدتا ناشی از بادهای روی نواحی جنوبی دریای خزر هستند. در فصل پاییز و زمستان تلاطم لایه سطحی آب دریا باعث اختلاط ستون آب و در نتیجه نوسان دمایی در لایه زیر سطحی می‌شود. باد منطقه عمدتا از سمت شمال و شمال غرب بر روی منطقه مورد مطالعه وزیده است و جریانات سطحی آب بر روی منطقه فلات قاره از غرب و شمال غرب به سمت شرق جهت یافته است. در اوایل فصل پاییز هنوز اثرات لایه‌بندی در ستون آب وجود داشته و در مرز لایه‌ها مقادیر پارامتر پایداری نسبت به نواحی دیگر بیشتر بوده است. در اواخر پاییز و در آستانه فصل زمستان لایه‌بندی ستون آب از بین رفته و ساختار پایایی ستون آب با نوسانات بیشتری همراه بوده است.